Η ελευθερία είναι ουτοπία

Ελευθερία και Ηθική

Ποιός μπορεί να δώσει έναν ορισμό που να περιχαρακώνει τον πυρήνα της; Είναι η δυνατότητα της ανεμπόδιστης επιδίωξης των επιθυμιών μας;


Είναι η δυνατότητα να επιδιώκουμε τους στόχους που θέτουμε κάθε φορά; Ή μήπως, αποφατικά οριζόμενη, είναι η έλλειψη οποιουδήποτε περιορισμού στις επιλογές μας;


Ένας παντοδύναμος αυτοκράτορας, που στέκεται στην κορυφή της εξουσίας και δεν λογοδοτεί πουθενά, είναι ελεύθερος;


Η μήπως η ελευθερία είναι κάτι το εσωτερικό, κάτι που απαντάται μόνο στα όνειρά; Ανάλογα με τα όνειρα, θα έλεγε κανείς, δηλαδή ανάλογα με το ασυνείδητο του καθενός.


Μήπως τελικά είναι μόνο ένα ιδανικό; Μια ιδανική κατάσταση ή ένας ορίζοντας που συμβολίζει το άφταστο και όσο τον προσεγγίζουμε τόσο απομακρύνεται; Ίσως μια μακρινή ανάμνηση καταχωνιασμένη στα άδυτα του μυαλού και δεν μπορούμε να την ανασύρουμε επειδή δεν ξέρουμε πού ακριβώς βρίσκεται.


Ελευθερία θα έλεγε κανείς δεν υπάρχει. Είναι έννοια αντίθετη με τη φύση του ανθρώπου. Απ’ τη στιγμή που αναγνωρίζεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη, απ' τη στιγμή που αποκτάς συνείδηση της μοναδικότητας σου, χάνεται και η όποια αίσθηση ελευθερίας.


Η ελευθερία είναι αίσθηση. Καθαρά υποκειμενική. Ο,τι είναι για σένα ελευθέρια, είναι για μένα σκλαβιά μεγάλη. Δεν υπάρχει έξω από εμάς. Αυτό λέει τουλάχιστον η λογική και το εργαλείο της, η αιτιοκρατία. Ιδού το γιατί.


Ελευθερία να κάνουμε τις επιλογές μόνοι μας και να τις πραγματοποιούμε ανεμπόδιστοι. Να ενεργούμε δηλαδή καθαρά από προσωπικά κίνητρα και προτιμήσεις. Να μην μας εξαναγκάζει τίποτα και κανένας. Ωραία. Κι αυτές οι προτιμήσεις και οι επιλογές που κάνουμε είναι στα αλήθεια δικές μας; Πώς δημιουργούνται δηλαδή αν όχι από το χαρακτήρα μας; Αλλά ο χαρακτήρας μας πως δημιουργείται; Είναι καθαρά δικό μας κτήμα που διαμορφώθηκε βάσει ελεύθερων επιδράσεων και εσωτερικών διεργασιών;


Μάλλον όχι. Ο χαρακτήρας είναι το σημείο τομής του γονότυπου και του φαινοτύπου, δηλαδή των κληρονομικών και των επίκτητων στοιχείων. Τα κληρονομικά στοιχεία δεν μπορούμε να τα επιλέξουμε εμείς. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Μας δίνονται από τη φύση, από τους γονείς μας από τους παππούδες μας. Σ' αυτό το σκέλος δεν υπάρχει καμία απολύτως ελευθερία. Κατά το ήμισυ ήδη ο χαρακτήρας δεν είναι δικός μας.


Άρα μένει να εξετάσουμε τα επίκτητα στοιχεία, αυτά δηλαδή που συνδιαμορφώνουν τον χαρακτήρα μας και αποκτώνται στο διάβα της ζωής μας.


Όμως, το ποιά θα είναι αυτά τα στοιχεία που θα "επιλέξουμε", ποια θα επιδράσουν πάνω μας και ποια θα μας αφήσουν παγερά αδιάφορους, γίνεται πάνω στη βάση ενός προϋπάρχοντος καμβά που δεν δημιουργήθηκε από μας. Δεν ξεπετιούνται δηλαδή οι επιλογές μας από το τίποτα. Κάνουμε επιλογές πάνω σε επιδράσεις του εξωτερικού. Η επίδραση που έχει όμως ένα χ ερέθισμα σε μένα και θα το «επιλέξω», θα δώσω δηλαδή σ' αυτό μια σημασία, θα το νοηματοδοτήσω με μια βαρύτητα, δεν έχει την ίδια απήχηση σε σένα. Και γι αυτό θα αδιαφορήσεις εσύ ίσως. Γιατί; Μα γιατί σε μένα υπάρχουν άλλοι υποδοχείς ερεθισμάτων, άλλα «κουμπιά» πάνω στα οποία θα έρθει να δέσει το ερέθισμα. Αυτά τα «κουμπιά» δεν τα επέλεξα εγώ. Διαμορφώθηκαν από τη βρεφικό, εμβρυακό, από το οικογενειακό περιβάλλον σε πολύ πρώιμη ηλικία. Δηλαδή σε υπαρξιακό χρόνο μου που δεν θα μπορούσα να έχω καν Λόγο.


Τούτων δοθέντων καθίσταται δύσκολο το εγχείρημα ορισμού της ελευθερίας.

Μπορεί όταν σηκώνομαι το βράδυ από τον ύπνο για να σβήσω τη δίψα μου να έχω στο ψυγείο χυμό και νερό. Και να είμαι ελεύθερος να διαλέξω ένα από τα δυο. Η επιλογή μου όμως αυτή είναι ελεύθερη;

Κατά τους επιστήμονες δεν είναι. Η επιλογή μου αν θα πιω πχ. χυμό εδράζεται σε λειτουργίες του εγκεφάλου που ενεργούν εκείνη ακριβώς τη στιγμή της επιλογής και ενεργοποιούν διάφορα τμήμα του εγκεφάλου. Φυσικά όλα αυτά ασυνείδητα και σε χρόνο μη συνειδητό. Μπορεί πχ. στη θέα του χυμού να ενεργοποιηθεί μια ανάμνηση όπου ήπια χυμό και ένιωσα καλά. Για αυτό και τώρα θα προτιμήσω τον χυμό έναντι του νερού. Ασυνείδητα ο εγκέφαλος θέλει να επαναλάβει το ευχάριστο συναίσθημα που καταχωνιάστηκε στη μνήμη μου. Όμως τούτο σημαίνει ότι η επιλογή μου δεν ήταν τελικά ελεύθερη stricto sensu, αλλά υποδείχτηκε από εξωτερικούς παράγοντες (από μια ανάμνηση).

Η ίδια συλλογιστική διατρέχει και τη σκέψη πολλών φιλοσόφων , κυρίως του Καντ που προσπαθώντας να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα πότε είμαστε ηθικοί, ασχολήθηκε επισταμένως με την έννοια της ελευθερίας ως προϋπόθεση των ηθικών μας πράξεων.


Σύμφωνα με τον Καντ, για να είμαστε ηθικοί, θα πρέπει πρώτα να είμαστε πραγματικά ελεύθεροι.
Περπατάμε φερ’ ειπείν στο δρόμο μαζί με την κοπέλα μας και ο προπορευόμενος χάνει από τη τσέπη του ένα χαρτονόμισμα. Το βλέπω, και του φωνάζω να του το δώσω πίσω, αντί να το βάλω στην τσέπη μου. Αυτή η πράξη, κατά τον Καντ, δεν είναι μια ηθική πράξη αν ειδοποίησα τον μπροστινό μου έχοντας ως (συν-) κίνητρο να εντυπωσιάσω την κοπέλα μου. Μπορεί να είναι μια αξιέπαινη πράξη, ηθική όμως δεν είναι. Το ίδιο ισχύει και αν σε ένα αυτοκινητιστικό δεν εγκαταλείψω στον τόπο του ατυχήματος τον τραυματία αλλά σταματήσω για να τον βοηθήσω, έχοντας υπόψη μου ότι η εγκατάλειψη του θύματος τιμωρείται ποινικά.
Βλέπουμε σε αυτά τα δυο απλά παραδείγματα ότι και στις δυο περιπτώσεις τα κίνητρα μου ήταν (κύρια ή επικουρικά, αδιάφορα) εξωτερικά. Δηλαδή ετερόνομα κι όχι αυτόνομα. Δεν επέλεξα στην πραγματικότητα εγώ ο ίδιος. Την μια επέλεξα για να εντυπωσιάσω την κοπέλα μου, την άλλη για να αποφύγω τη φυλακή. Επίσης και στο πρώτο παράδειγμα (της δίψας) η επιλογή μου βασίστηκε σε ετερόνομη αιτία, στη δίψα μου.

Κατά τον Καντ ελεύθεροι δεν είμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις. Οτιδήποτε δεν ριζώνει σε αυτόνομη επιλογή είναι ετερόνομο και μας στερεί την ελευθερία. Κατά συνέπεια, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούμε να είμαστε ούτε και ηθικοί, αφού η ηθική θέτει ως προϋπόθεση την ελευθερία.


Όμως πότε τελικά είμαστε ελεύθεροι κατά τον Καντ για να μπορέσουμε να είμαστε και ηθικοί;
Όταν διαφοροποιούμαστε από τον φυσικό κόσμο, λέει ο Καντ, όταν αφήνουμε απ’ έξω τις ορμήσεις, τις επιθυμίες τις φοβίες μας (που έχουν εξάλλου και τα ζώα) και πράττουμε καθαρά βάσει αυτού που μόνο το δικό μας είδος το χαρακτηρίζει: Του Λόγου.
Μόνο όταν ενεργούμε από καθαρό Λόγο, είμαστε ελεύθεροι και μπορούμε να γίνουμε ηθικοί.

Και πώς νομοθετεί ο Λόγος;
Κατά τον Καντ, με την «κατηγορική προστακτική».
Θέτοντας δηλαδή έναν νόμο στον εαυτό μας απαρέγκλιτο, χωρίς προϋποθέσεις, όρους και αιρέσεις, εφαρμοζόμενο καθολικά έχοντας τον άνθρωπο καθ’ εαυτόν ως στόχο και ποτέ ως στόχο για επιδίωξη άλλων σκοπών.
Η κατηγορική προστακτική δυσκολεύει.
Αντιδιαστέλλεται από την υποθετική προστακτική. Αυτή λέει «κάνε το Χ αν θες να πετύχεις το Ψ». «Βοήθησε τον Α επειδή έκανε το Β»
Όχι , λέει ο Καντ. Η κατηγορική προστακτική πρέπει να είναι απόλυτη.
Απαιτεί ο αυτόνομος νόμος να εφαρμόζεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως που τους θέλει ως στόχους των πράξεων μας καθ’ εαυτούς. Και θα πρέπει να γίνουν στόχοι όχι επειδή είμαστε φιλάνθρωποι, συμπονετικοί, κοινωνικοί, ευαίσθητοί, αλλά επειδή ο άνθρωπος καθ’ εαυτός έχει αξιοπρέπεια. Είναι το μόνο ον που του δόθηκε η ικανότητα του Λόγου. Γι αυτό και έχει εγγενώς αξιοπρέπεια. Για αυτό και πρέπει να τεθεί ως στόχος των πράξεων μας για να είναι αυτές ηθικές.

Κατά τον Καντ και ένας μισάνθρωπος μπορεί να είναι ηθικός. Αντιθέτως πολλοί φιλάνθρωποι τη σήμερον μάλλον δεν θα περνούσαν το τεστ ηθικότητας του.

Στο πρόσωπό του ο κάθε άνθρωπος πρέπει να αναγνωρίζει όλη την ανθρωπότητα. Και να ενεργεί έχοντας αυτήν ως στόχο.

Η ηθική προϋποθέτει ελευθερία. Η ελευθερία βασίζεται μόνο στον Λόγο. Και ο Λόγος/αυτόνομος κανόνας επιβάλλει ο άνθρωπος να είναι το κέντρο, ο σκοπός των πράξεων μας γιατί έχει εγγενή αξιοπρέπεια. Ποτέ το μέσο.

Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για ηθικότητα και ελευθερία.

Από την παραπάνω συλλογιστική του Καντ για την ηθική και τις απαιτήσεις που θέτει καταδεικνύεται ότι κάθε άλλο παρα εύκολη είναι εφαρμογή της στην πράξη. Πόσοι είναι οι άνθρωποι δεν ενεργούν έστω και για ένα προσωπικό όφελος. Ο καλύτερος Χριστιανός παραδείγματος χάριν, ενεργεί για να εξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισο. Κατά τον Καντ δεν είναι ηθικός.
Ίσως τελικά το να γίνει κανείς πραγματικά ηθικός είναι μια ουτοπία. Ίσως το ξέρει ο άνθρωπος αυτό και κάνει ότι μπορεί. Όπως μπορεί. Κυνηγά ένα ιδανικό που δεν θα μπορέσει ποτέ να κατακτήσει.

Γι' αυτό και θα είναι πάντα τραγικός στην προσπάθειά του να γίνει ηθικός.
Γι' αυτό και το κυνήγι της ελευθερίας θα είναι πάντα τόσο γοητευτικό.
Θα είναι ένας απέραντος ορίζοντας που θα οριοθετεί πάντα το άφταστο.

Ραφαηλίδης κατα Σαββόπουλου Reloaded.....περί πουριτανισμού ο λόγος!

Ειμαι σιγουρς οτι,  ο κομιλφω Σαββοπουλος , aka κλουζο των μικροαστικων αξιων και ηθων, θα θυμαται ακομα το παλουκι που ειχε φαει εκεινο το βραδυ απο τον Τιτανα Βασιλη Ραφαηλιδη.

Σύνοψη της «Φαινομενολογίας του Πνεύματος» του Χέγκελ.

Φεβρουάριος 1790.  Στο ευαγγελικό Πανεπιστήμιο  του Τύμπιγκεν Γερμανίας συγκατοικούν στην ίδια φοιτητική εστία τρεις ασυνήθιστοι φοιτητές: Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ, Φρήντριχ Βίλχελμ Γιόζεφ φον Σέλλινγκ, και Φρήντριχ Χοελντερλίνγκ.  Έκαστος θα αναγνωριστεί αργότερα ως  κορυφή της  ευρωπαϊκής διανόησης και της παγκόσμιας φιλοσοφίας.

Οι τρεις φίλοι συζητάνε ένθερμα μεταξύ τους για επίκαιρα θέματα της εποχής τους όπως η γαλλική επανάσταση και προπάντων για τη  φιλοσοφία του Καντ από την οποία περιμένουν να λειτουργήσει ως σπίθα μιας πνευματικής επανάστασης στην Γερμανία ενάντια των κρατουσών θρησκειολογικών αντιλήψεων της εποχής και την πανίσχυρη θέση της εκκλησίας.

Στην ανατροπή αυτών των αντιλήψεων προσανατολίζεται πρωτίστως ο Χέγκελ που αυτοπροσδιορίζεται ακόμα ως θεολόγος κι όχι ως φιλόσοφος. Κύριο μέλημα του είναι να μετατρέψει την αποστειρωμένη χριστιανική διδασκαλία που κοινωνείται δια της εκκλησίας,  σε μια νέα διδασκαλία περί ελευθερίας σύμφωνα με το πνεύμα του άρτι ανακαλυφθέντος διαφωτισμού. Σκοπός του είναι να παρακάμψει τον αρτιοσκληρωμένο θεσμό και τις αντιλήψεις της εκκλησίας και να τον φέρει στα μέτρα του διαφωτισμού. Υπό αυτήν την πρόθεση, ο Χέγκελ  διατυπώνει ένα κοινό και για τους τρεις φίλους  του, όραμα: « Ελθέτω η Βασιλεία του Κυρίου  αλλά τα χέρια μας δεν θα μείνουν σταυρωμένα. Η Ελευθερία και ο Λόγος είναι ο δικός μας κλήρος και το ενωτικό μας σημείο είναι η αόρατη εκκλησία».

Στην πραγματικότητα όμως ωθούσε κάτι βαθύτερο τον Χέγκελ. Κάτι πιο θεμελιώδες: Ήθελε να κατανοήσει την Καινή Διαθήκη και ειδικά το μεγαλύτερο μυστήριο που αυτή περικλείει:  Αυτό την Αγίας Τριάδας. Η αναζήτηση επίλυσης αυτού του μυστηρίου,  έμελλε να τον ακολουθήσει για την υπόλοιπη ζωή του . Ακριβώς αυτή η προσπάθεια , αυτή η αναζήτηση θα τον μετέτρεπε συνάμα με τα χρόνια σε φιλόσοφο. Και μάλιστα σε συστημικό φιλόσοφο. Με τη βοήθεια της φιλοσοφίας θα επιχειρίσει να μετατρέψει  τις εικόνες και τις παραβολές της Καινής Διαθήκης σε ορισμούς. Σε έννοιες. Σε φιλοσοφικά αξιώματα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η φιλοσοφία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η συνειδητή Θρησκεία. Και τα δυο αναζητούν, από διαφορετικό δρόμο το καθένα , το ίδιο πράγμα: το Θεό.

Καθοδόν αυτής της αναζήτησης, θα δημιουργηθεί ένα από τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά έργα της παγκόσμιας διανόησης, η « Φαινομενολογία του Πνεύματος».   Ο Χέγκελ τελειοποιεί μ αυτό το έργο το γερμανικό ιδεαλισμό, ενός φιλοσοφικού ρεύματος του ύστερου 18αι αιώνα.  Ο Χέγκελ προλογίζει για τον τίτλο του έργου, οτι πρόκειται για την επιστήμη της συνείδησης που αποκαλύπτεται. (Wissenschaft vom  erscheinenden Bewusstsein). Ο τίτλος εμπεριέχει στον πυρήνα του,  όλη τη φιλοσοφία του Χέγκελ.

Σημείο εκκίνησης του έργου είναι η παρατήρηση ότι η φύση παρουσιάζει μια δομή που ομοιάζει μ 'αυτήν της Αγίας Τριάδας στην Καινή Διαθήκη. Έτσι όπως ο Θεός είναι Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα σ' ένα, έτσι είναι παραδείγματος  χάριν και ένα φυτό. Στην αρχή είναι σπόρος, στη συνέχεια άνθος και τέλος καρπός. Παρουσιάζεται το φυτό σε διαφορετικές μορφές ενώ όλες είναι μαζί ταυτόχρονα στοιχεία και κομμάτια του ίδιου του φυτού. Ο σπόρος  αναιρείται από το άνθος ενώ περιέχεται σ' αυτόν και εν συνεχεία ο καρπός αναιρεί το άνθος περιέχοντας το όμως και ανυψώνοντας το ταυτόχρονα σ ένα άλλο επίπεδο, σ ένα ανώτερο.   Όλα τα κομμάτια της διαδικασίας είναι αφ’ εαυτά μόνο στιγμιότυπα μιας διαδικασίας. Και η διαδικασία στην ολότητα της, δηλαδή από τον σπόρο, στο άνθος έως τον καρπό, είναι στην πραγματικότητα το πραγματικό φυτό, η οργανική μονάδα. Η διαδικασία, το προτσές που διανύει το φυτό ως ύπαρξη, είναι το πραγματικό φυτό. Όχι τα επιμέρους στάδια εξέλιξης του. Μόνο το όλον είναι το πραγματικό.Η διαδικασία είναι το αληθές.

Αυτή η δυναμική στην οποία το «γίγνεσθαι» και οι «εναλλαγές εν τω χρόνω» δεν είναι παρά στιγμιότυπα μιας όλης διαδικασίας η οποία στην ολότητα της μόνο είναι το μοναδικό αληθινό, χαρακτηρίζει κατά τον Χέγκελ όλη την πραγματικότητα.

Τα πάντα ρέουν, βρίσκονται σε συνεχή κίνηση για να φτάσουν στην αντίθεση τους κι εν συνεχεία να επιστρέψουν και πάλι στην προτέρα τους κατάσταση , αυτή τη φορά όμως, σε άλλο επίπεδο. Ακριβώς όπως ο καρπός του φυτού, ο οποίος εμπεριέχει μέσα του τον ανθό και το σπόρο απ' όπου προήλθε , έτσι και τώρα ο ίδιος ο καρπός φέρει πλέον το σπόρο για το επόμενο προτσές (σπόρος-άνθος-καρπός).

Το ίδιο ισχύει κατά τον Χέγκελ και για τον άνθρωπο. Στην αρχή ως παιδί, μετά ως ενήλικας και τέλος ως υπερήλικας. Κάθε στάδιο της διαδικασίας, εξέλιξης, αναιρεί το προηγούμενο στάδιο ενώ παράλληλα το εμπεριέχει. Έτσι ο γέρος εμπεριέχει μέσα του τόσο τον ενήλικα όσο και το βρέφος. Το όλο προτσές, από τη γέννηση έως το θάνατο, είναι ο πραγματικός άνθρωπος, αφού τα επιμέρους στάδια της ανθρώπινης ύπαρξης δεν είναι παρά κομμάτια ενός όλου. Του μόνου πραγματικού. Ο άνθρωπος κατά τον Χέγκελ είναι όλη η διαδικασία. Από τη γέννησή του ως το θάνατο.

Αυτή η τρισδικότητα, ο  κύκλος,  όπως την ονομάζει,  είναι η δομή όλης της ζώσας φύσης. Τα πάντα στη φύση μετατρέπονται στο αντίθετό τους, και επιστρέφουν με τη σειρά τους σε υψηλότερο επίπεδο εκεί απ' όπου ξεκίνησαν για να τεθεί σε λειτουργία εκ νέου το ίδιο προτσές. Αυτή τη φορά όμως με διαφορετικό αφετηριακό επίπεδο ύψους.  Όπως σ ένα σπιράλ.

Για να κατανοηθεί με επάρκεια αυτή η δυναμική της φύσης θα πρέπει σύμφωνα με τον Χέγκελ να προσαρμοστεί και να γίνει πιο ευμετάβλητη η ανθρώπινη σκέψη. Προς τούτο χρησιμοποιεί τη διαλεκτική σκέψη (Θέση-αντίθεση-σύνθεση). 

Η σκέψη αυτή φέρει κάτι το πρωτοποριακό και ανατρεπτικό εκείνη την εποχή,  αφού προσκρούει και ακυρώνει τρόπον τινά ένα θεμελιώδες αξίωμα της λογικής, αυτό της αντίθεσης, της αντίφασης. Σύμφωνα με τη νέα σκέψη, η αντίφαση δεν είναι σύμπτωμα λανθασμένου τρόπου σκέψης, όπως υποστηριζόταν έως τότε ή όπως ισχύει στις θετικές επιστήμες, αλλά είναι στιγμιότυπο του αληθινού και συνεπώς μέρος, κομμάτι του όλου, μέρος του πραγματικού.

Έτσι, στο έργο του Χέγκελ δεν «διαπιστώνεται» κάτι ως σωστό ή λάθος. Δεν υπάρχει ένα στέρεο και ακλόνητο αξίωμα που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως στήριγμα στον ίλιγγο της σκέψης. Στη σκέψη του Χέγκελ τα πάντα βρίσκονται σε κίνηση. Σε μια κίνηση που έχει τη δομή και την φορά κίνησης της «θέσης-αντίθεσης-σύνθεσης» .

Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι σύμφωνα με τον Χέγκελ ο μόνος αληθινός τρόπος σκέψης. Μόνο έτσι ο άνθρωπος θα μπορέσει να κατανοήσει τον τρόπο λειτουργίας της φύσης. Μόνο με έναν ρευστό τρόπο σκέψης ο άνθρωπος θα μπορέσει να έρθει πιο κοντά στο Αληθινό, στο Θεό.

Ο Χέγκελ επεκτείνει τη σκέψη του:

Αν η πραγματικότητα και η έκφρασή της ως σκέψη ταυτίζονται, τότε δεν μπορεί παρά και τα δυο να είναι το ένα και το αυτό, δηλαδή το ίδιο. Δηλαδή τόσο η φύση, όσο και η σκέψη να είναι  Λόγος  (Vernunft).

Η σκέψη για τη φύση, δεν προκύπτει έξωθεν, αλλά από την ίδια τη φύση. Κι εδώ είναι ο πυρήνας της χεγκελιανής σκέψης: Η ίδια η φύση είναι ο Λόγος. Η ίδια η φύση είναι πνεύμα. Ο άνθρωπος μ' αυτά που πράττει και σκέφτεται (επιστήμες, φιλοσοφία), δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αποκαλύπτει το Λόγο της φύσης. Ο άνθρωπος συνειδητοποιεί το Λόγο.  Η φύση αποκτά τη συνείδηση του εαυτού της.

Με τη βοήθεια αυτής της σκέψης, ότι η φύση είναι Λόγος, άρα  πνεύμα και η σκέψη είναι ταυτόσημη με τη φύση, αφού είναι η φύση , ο Χέγκελ επανέρχεται διαλεκτικά στον αφετηριακό του προβληματισμό για να εξηγήσει τώρα από ανώτερη διαλεκτική θέση την Τριαδικότητα:

Στον Χριστιανισμό ο Θεός είναι πνεύμα. απόλυτο, αφαιρετικό , μια  δύναμη απεριόριστη, γενική και παντοτινή.

Εν συνεχεία μετατρέπεται ως Υιός σε αντικείμενο , σε ύλη, σε κάτι δηλ. διαφορετικό από το ίδιο,  ενώ ταυτόχρονα όμως είναι ο ίδιος, αφού τον περιέχει κι έτσι αναγνωρίζει το πνευμα  στον Υιό δηλ. στην ύλη. Αυτή η αναγνώριση του Εαυτού του στον Υιό (πνεύμα αναγνωρίζει εαυτόν μέσα στην ύλη),  είναι το Άγιο Πνεύμα.

Ο Χέγκελ χρησιμοποίησε τη σκέψη αυτή που καταγράφηκε στη «Φαινομενολογία του Πνεύματος» για να γράψει το τρίτο και τελειότερο έργο του: «Η εγκυκλοπαίδεια των φιλοσοφικών επιστήμων»

Σ’ αυτό το έργο ο Χέγκελ μετατρέπει και μετουσιώνει αυτά που έγραψε στη «Φαινομενολογία του Πνεύματος» μαζί με  τους στοχασμούς του από το δεύτερο έργο του «Η επιστήμη της λογικής»,  σε μια νέα κοσμοθεωρία δημιουργώντας  ένα νέο φιλοσοφικό σύστημα.

Εκεί αναφέρει:

Ο κόσμος είναι πνεύμα, όπως είχε διατυπώσει στο πρώτο του έργο. Το ίδιο το πνεύμα βρίσκεται εν μέσω ενός διαλεκτικού προτσές. Από το απόλυτο πνεύμα που είναι , μετατρέπεται σε «αντίθεση» ήτοι στην ύλη. Όλη η ύλη στην οποία μετουσιώθηκε το Πνεύμα είναι η ιστορία του υπαρχτού κόσμου.

Σύμφωνα με τον Χέγκελ, η ιστορία του κόσμου είναι η ιστορία της διαλεκτικής αποκάλυψης του απόλυτου πνεύματος. Η έκφραση γίνεται στην ύλη. Και η ύλη, δηλ ο κόσμος , προχωρά σε διαλεκτικές ενότητες (θέση-αντίθεση-σύνθεση). Από την πιο μικρή έως την πιο μεγάλη διαλεκτική ενότητα. Από τον άνθρωπο, στα κράτη , στον κόσμο όλο.

Πρώτο επίπεδο της διαλεκτικής σχέσης είναι η «θέση» που είναι το απόλυτο πνεύμα. Στο δεύτερο επίπεδο το πνεύμα μετατρέπεται στο διαλεκτικό του δίπολο  στην «αντίθεση» που είναι η ύλη. Ο Λόγος γίνεται ύλη. Με την εμφάνιση του ανθρώπου στην ιστορία του κόσμου, πραγματοποιείται το τρίτο διαλεκτικό στάδιο.: «η σύνθεση». Εδώ η φύση αποκτά συνείδηση του εαυτού της, δηλαδή πνεύμα. Και το πνεύμα αναγνωρίζει, βλέπει κατάματα τον εαυτό του, το παγκόσμιο πνεύμα.

Η ιστορία του κόσμου δεν είναι σύμφωνα με το Χέγκελ αποτέλεσμα δράσης των ανθρώπων (Βασιλάδων, Τυράνων και Πολιτικών), αλλά του ίδιου του Πνεύματος που εκφράζεται απλώς στην ύλη. Το πνεύμα μετέρχεται απλώς  των ανθρώπων για να εκδηλωθεί, να ξεδιπλωθεί, για να ακολουθήσει το δικό του σκοπό. Τον σκοπό όμως ο άνθρωπος δεν μπορεί να το δει. Δεν αποκαλύπτεται στον άνθρωπο.

Από τα παραπάνω ο Χέγκελ καταλήγει στο εξής συμπέρασμα:

Αφού το Πνεύμα είναι Λόγος, και ο κόσμος δεν είναι τίποτε άλλο από την διαλεκτική έκφραση του πνεύματος, θα πρέπει συνεπώς και ο ίδιος ο κόσμος , και συγκεκριμένα η ιστορία του κόσμου , να είναι Λόγος, λογική. Γιατί αν το Πνευμα ειναι Λόγος, πρέπει και η έκφραή του να είναι Λόγος.

Αυτή η αναγνώριση του Λόγου  σ’ όλη την ιστορία του κόσμου, ξενίζει σε πρώτη ανάγνωση. Προκαλεί αποτροπιασμό αν σκεφτεί κανείς το πόσο αιματοβαμμένη είναι η ιστορία του κόσμου. Προκαλεί φρίκη όταν σκεφτεί κανείς τα φρικώδη του Άουσβιτς και του τρίτου Ράιχ που έγιναν στο διάβα της ιστορίας. Είναι δυνατόν να είναι όλα αυτά Λόγος όπως λέει ο Χέγκελ;

Την ερώτηση αυτή , του την έκαναν μετά θάνατον. Η απάντηση του θα ήταν μάλλον η εξής: "Ναι , όλα  ήταν Λόγος Ακόμη κι αυτά τα φρικώδη που έγιναν στο Αουσβιτς ήταν Λόγος. ΑΛΛΑ, Λόγος , μόνο σε διαλεκτική σχέση με το όλον, με το απόλυτο Πνεύμα. Λόγος επειδή δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ακόμα το μεγάλο σχέδιο, το μεγάλο σκοπό του Πνεύματος. ΟΧΙ από μόνα τους. Όχι σε σχέση με τον εαυτόν τους!"

Το τελευταίο μέσο στο οποίο αποκαλύπτεται το πνεύμα κατά τον Χέγκελ είναι ο χώρος της κουλτούρας. Στη τέχνη, στη θρησκεία, και κυρίως στη φιλοσοφία. Στη φιλοσοφία ιδιαιτέρως, δηλαδή στην ανώτερη σκέψη, το Πνεύμα αναγνωρίζει τον εαυτό του και το δρόμο που διήνυσε δια του υπαρκτού κόσμου, στην αρχή ως λογική, μετά ως φύση, εν συνεχεία ως ιστορία του ανθρώπου και τέλος ως φιλοσοφική σκέψη. Όλη αυτή η διαδικασία είναι το παγκόσμιο πνεύμα όπως ξεδιπλώθηκε στο διάβα της ιστορίας του κόσμου.

Άξιος συνεχιστής της σκέψης και κοσμοθεωρίας  του Χέγκελ υπήρξε ένας άλλος γερμανός διανοητής , ο μέγιστος Κάρλ Μάρξ. Ο Μάρξ ερμηνεύει την ιστορία του κόσμου ακριβώς με τη χεγκελιανή διαλεκτική δομή. Μόνο που ως  αφετηριακό σημείο των πάντων,  βγάζει το απόλυτο παγκόσμιο πνεύμα από τη «θέση» και τοποθετεί εκεί την ύλη ως αρχή των πάντων. Έτσι ο Μάρξ προτάσσει την «αντίθεση» του Χέγκελ  ως «Θεση» , δηλαδή δημιουργεί τον διαλεκτικό υλισμό ως παραλλαγή της Χεγκελιανής Φιλοσοφίας. Το 1989 «αναιρέθηκε» σύμφωνα με τη διαλεκτική διαδικασία τρόπον τινά, η «αντίθεση» του Μάρξ.

Ίσως να έφτασε πλέον ο καιρός για μια νέα «σύνθεση» . Από τη «θέση» του Χέγκελ και την «αντίθεση» του Μαρξ. Αναμένουμε!

Τα τοτεμ (μας)!

Ο τοτεμισμός δεν είναι μόνο μια μορφή θρησκείας που έχει σχέση με τη λατρεία των προγόνων, όπως είναι ο σιντοϊσμός των Ιαπώνων, αλλά και ένας τρόπος για να διατηρείται η κοινωνική συνοχή. Η νεοελληνική προγονολατρεία, μπορεί να είναι αναχρονισμός, μπορεί να είναι τοτεμισμός ή σιντοϊσμός, έχει όμως τη σημασία της. Αν έλειπε τούτος ο αταβισμός, νεοελληνική κοινωνία ίσως να μην υπήρχε με τη σημερινή μορφή. Μας συνέχουν τα σύμβολα όπως τα τοτέμ τους ερυθρόδερμους. ¨Όντας ανίκανοι να κάνουμε αφαιρέσεις οποιουδήποτε είδους ώστε να φτάσουμε σε μια μετωνυμική κατανόηση του συμβόλου, το αντιμετωπίζουμε σαν κάτι ιερό καθεαυτό.
 

Έτσι η ελληνική σημαία, η γλώσσα, η ορθοδοξία έγιναν τοτέμ. Και τα τοτέμ πάρα πολύ εύκολα γίνονται ταμπού. Όλα έχουν την καταγωγή τους στο λανθάνον φόβο μην τυχόν και αλλοιωθούμε ως έθνος.
Η ιστορική αιτιολόγηση είναι απλή: Σε περιοχές που βρέθηκαν αιώνες ολόκληρους υπό τουρκική κατοχή, (και ακόμα πιο πριν αποτέλεσαν κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου, βλ. βυζαντινή Αυτοκρατορία), δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί αβίαστα η κοινωνική συνοχή που να στηρίζεται σε συνεκτικά στοιχεία πέραν αυτών της θρησκείας. Η γλώσσα δεν ήταν συνεκτικό στοιχείο αφού τα ελληνικά , αρβανίτικα, αλβανικά, τουρκικά μιλιόνταν τότε ανάκατα απ όλους. Γκιαούρηδες ήταν μόνο όμως οι χριστιανοί υπήκοοι της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι και σε μας εδώ, η ορθοδοξία λειτούργησε και λειτουργεί ακόμη και σήμερα ως ένα τοτέμ-ταμπού.
Την στιγμή που άλλοι λαοί έπλεκαν ελεύθερα τον κοινωνικό ιστό που τους συνέχει, δημιουργώντας με το διάβα των ετών συλλογικές συνήθειες και δοξασίες (έθιμα) σε μας επιβλήθηκε με το ζόρι, έξωθεν και υπό χρονική πίεση η ανάγκη συσπείρωσης. Εξ’ ου και οι σημερινές υστερίες . Λειτουργούν ακόμη ως αταβιστικά κατάλοιπα άλλης εποχής. Υστερίες που απλώνονται όχι μόνο σε θέματα εκκλησίας αλλά και σε θέματα ιστορίας.
 

Δημιουργική λογιστική

Δημιουργική λογιστική.

Το κρυφό χρήμα είναι εξ ορισμού δύσκολο να εντοπισθεί. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να καταμετρηθεί. Εκτιμάται όμως από σοβαρούς οικονομολόγους ότι κυμαίνεται μεταξύ 20 και 30 τρισεκατομμυρίων αυτό το χρήμα που κυκλοφορεί σαν ελεύθερο πουλί από παράδεισο σε παράδεισο. Φορολογικό παράδεισο εννοείται. Ο συνολικός παγκόσμιος πλούτος εκτιμάται γύρω στα 200 τρις, άρα μιλάμε για "παράνομο", χρήμα που εκφεύγει της φορολόγησης, ίσο με 10 % επί όλων των χρημάτων που κυκλοφορούν αυτήν τη στιγμή στον πλανήτη.
 

Κύριος μηχανισμός αποφυγής  της φορολόγησης αυτών των ελεύθερων χρημάτων, συντελώντας έτσι στη φοροαποφυγή (η φοροδιαφυγή είναι ποινικά κολάσιμη, η φοροαποφυγή όχι), είναι οι διαβόητες υπεράκτιες εταιρίες, αγγλιστί off shore, που εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους . Υπάρχουν αυτή τη στιγμή γύρω στους 60 φορολογικούς παραδείσους με προεξάρχοντα αυτόν της Ελβετίας και ακολουθούν γνωστά ονόματα όπως Λίχτενσταιν , Μονακό, Νησιά Κεϊμαν, βρετανικές παρθένοι νήσοι, κ.α. Μάλιστα στις ΗΠΑ υπάρχει ολόκληρη πολιτεία, Delaware, δίπλα στην πολιτεία της Νέας Υόρκης που αποτελεί φορολογικό παράδεισο.
 

Η ιστορία των υπεράκτιων εταιριών ξεκινάει το έτος 1903 στην Μεγάλη Βρετανία. Στο Λονδίνο της εποχής εκείνης, είχε την έδρα της η εταιρία  "The Egyptian Delta Land and Investment Co. Ltd", δραστηριοποιούμενη στην μεσιτική αγορά της  Αιγύπτου, που ήταν τότε αποικία του Έμπαιρ.

Επειδή το δικαστήριο της Αυτού Μεγαλειότης έκρινε ότι, εφόσον η εταιρία είχε την έδρα της στο Λονδίνο κι όχι στην Αίγυπτο, όφειλε να πληρώνει τους φόρους επι των κερδών της στο Λονδίνο κι όχι στην Αίγυπτο ,αν και εκει είχε την επιχειρηματική της έδρα. Η εταιρία μη θέλοντας να συμμορφωθεί με την απόφαση αυτή, μετέφερε εν μια νυκτί την καταστατική της έδρα στην Αίγυπτο, αποφεύγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη βαριά φορολόγηση του Λονδίνου. Η απόφαση του Δικαστηρίου δεν εφεσιβλήθη ποτέ, ανοίγοντας έτσι το δρόμος των οφ σορ. Εφεξής δεν θα είχε σημασία που δραστηριοποιείται μια εταιρία αλλά,  που θα είχε την καταστατική της έδρα. (Προφανώς αυτό το σύστημα ενδιαφέρει κυρίως τις αποικιοκρατικές δυνάμεις και είναι σε ισχύ ακόμα και σήμερα στη Μ. Βρετανία).

Έκτοτε τα πράγματα έχουν εξελιχθεί, τελειοποιηθεί και συστηματοποιηθεί, όσον αφορά στο κεφάλαιο "φοροαποφυγη". Στην αμερικανική πολιτεία Delaware πχ, που η φορολογία είναι μηδέν, υπάρχει κτίριο που στεγάζει 200.000 εταιρίες! Οχι δεν πρόκειται για το μεγαλύτερο κτίριο του κόσμου για να χωρέσει τόσες εταιρίες, αλλά οι εταιρίες που δηλώνουν την έδρα τους σ’ αυτό, αποτελούνται μόνο από ένα χρηματοκιβώτιο κι ένα αυτοκολλητάκι με το όνομα τους πάνω σ αυτό! Είναι η έδρα τους.

Συνοπτικά, η όλη ιδέα της φοροαποφυγή επικεντρώνεται σε ένα πολύ απλό σχέδιο: Η εταιρία μεταφέρει την έδρα της σ’ έναν φορολογικό παράδεισο με μηδαμινή φορολόγηση ενώ μετατρέπει, μετονομάζει την ήδη υπάρχουσα έδρα της σε θυγατρική  και ενδεχομένως ιδρύει και μια δεύτερη θυγατρική σ’ έναν άλλο φορολογικό παράδεισο. Εν συνεχεία εκμεταλλευόμενη το νομοθετικό πλέγμα δυνατοτήτων που της παρέχεται, η μια θυγατρική δανείζει ενδοομολικώς στην μητρική κεφάλαια, μειώνει η ίδια έτσι τα κέρδη της και ταυτοχρόνως  η μια θυγατρική πληρώνει τέλη για χρήση ενός Brandname στην άλλη θυγατρική ή στη μητρική που υποτίθεται παραχώρησε στην έτερη θυγατρική  το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα της εταιρίας. 

Η Apple πχ. κάθε φορά που θέλει να κάνει χρήση ενός δικού της άϋλου αγαθού, δικής της πατέντας, πληρώνει πρώτα τέλη στη θυγατρική της που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, όπου δεν φορολογείται το κέρδος (α, ρε φιλέλληνα Γιούνκερ που μας κουνάς το δάχτυλο και τώρα έγινες και πρόεδρος της Κομισιόν).

Απώτερος στόχος όλων αυτών των φορολογικών τερτιπιών (ενδοομιλικός δανεισμός, πληρωμή για δικαιώματα χρήσης από μια θυγατρική στην άλλη, γενικά ενδοομιλικές συναλλαγές) είναι να μειωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα κέρδη στις λοιπές εταιρίες που εδρεύουν σε χώρες που υπάρχει φορολόγηση, και να μεγιστοποιηθούν  μόνο σ’ αυτήν την μια εταιρία του ίδιου ομίλου, που βρίσκεται σε χώρα με ανύπαρκτη φορολογία.

Η αποστέρηση εσόδων λοιπόν για τα κράτη και συνακόλουθα για τους πολίτες της λειτουργεί , σε μεγάλη κλίμακα, μ’ αυτόν τον τρόπο. Σ' όλα τα κράτη. Στα προηγμένα κράτη. Και δεν υπάρχει νομοθετική βούληση να αλλάξει τίποτα και από κανέναν. Με την δικαιολογία ότι σε περίπτωση που επιβληθεί στις εταιρίες φορολόγηση, θα αποχωρήσουν από τη χώρα (βλέπε φερ’ ειπείν τους δικούς μας εφοπλιστές).

Στη Γερμανία πχ. η Apple πληρώνει σε κάθε ευρώ κέρδους μόλις 1,9 λεπτά φόρο. Επίσης , ο όμιλος Amazon είχε στην ίδια χώρα κύκλο εργασιών το 2012 που έφτανε στα 8 δισεκατομμύρια ευρώ αλλά φόρο πλήρωσε μόνο περί τα 3 εκατομμύρια ευρώ.

Αυτός είναι ο βαθύς πυρήνας του καπιταλισμού. Κέρδος παντί τρόπω και πάση θυσία. Δεν μιλάω για τους ντόπιους τενεκέδες μας. Μιλάω για τους πολιτικούς -παίχτες μεγάλων κρατών που κουνάνε το δάχτυλο στους δικούς μας άξεστους. ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία , Ολλανδία. Η Ολλανδία πχ. είναι φορολογικός παράδεισος. Κι όμως κουνάνε το δάχτυλο όλοι αυτοί οι σάπιοι καλοθρεμμένοι στους δικούς μας πειναλέους. Γιατί; Γιατί έχουν το ηθικό-κλεπτικό ανάστημα να το κάνουν. Αυτό το ηθικό ανάστημα  που λέει κλέψε, αλλά μην σε πιάσουνε. Κλέψε με το γάντι και στα κρυφά, φτιάχνοντας πχ. φορολογικούς παραδείσους εδώ κι εκεί κι μην τα βάζεις απευθείας στη τσέπη σου. Για να έχει γοητεία και πλάκα ο καπιταλισμός.

Που να τους καταλάβουν οι δικοί μας. Δεν τους κατάλαβαν ποτέ. Βλαχαδεροί γαρ , μόλις τους δόθηκε η ευκαιρία τα ξεκοκκάλισαν όλα με τη μία και με τρεις μασέλες ταυτόχρονα. Με αποτέλεσμα να εκθέσουν τους άλλους. Τους πολιτισμένους και νοικοκυραίους κλέφτες.  Κουνάν τώρα το δάχτυλο τα «πολιτισμένα» σκύβαλα, γιατί οι δικοί μας εκτός από μικροπρεπείς διασπαθιστές δημοσίου χρήματος ήταν και ηλίθιοι συν τοις άλλοις. Βλέπεις, οι μεν κατόρθωσαν να φτιάξουν και να διατηρήσουν κράτη λειτουργούντα ενόσω κλέβανε (τους άλλους), ενώ οι δικοί μας, κανίβαλοι μέχρι το κόκκαλο και τελούντες υπό μόνιμη κλεπτική ακράτεια όλα αυτά τα 192 χρόνια , τα ξεκοκκάλισαν και εμάς τους υπηκόους τους.

Γι’ αυτό δεν μας θέλουν οι άλλοι. Οι νοικοκυραίοι κλέφτες. Τους ντροπιάζουμε που δεν τρώμε με το γάντι και το μαχαιροπίρουνο αλλά με τα χέρια χωρίς φινέτσα και στυλ.  Επειδή δεν μάθαμε ποτέ για την φινέτσα της κρυφής γοητείας της Μπουρζουαζίας (Μπονιουέλ).

Μορφωμένος, καλλιεργημένος ή απλώς θυμόσοφος;

Ο μορφωμένος άνθρωπος είναι το αποτέλεσμα της διαμόρφωσης. Είναι αυτός που έχει μια μορφή. Αυτής που αποκτάται επίκτητα, ως συνήθως με το διάβασμα. Τον αποκαλούμε πολλές φορές και «διαβασμένο». Με τη μορφή που απόκτησε ξεχωρίζει από τον άμορφο άνθρωπο. Απ' αυτόν δηλαδή που δεν έχει καμία απολύτως μορφή. . Απ’ αυτόν που δεν ξεχωρίζει από τον διπλανό του, απ' αυτόν που οι έννοιες «ύπαρξη» και «εγώ» είναι ταυτόσημες , απ’ αυτόν που γνώρισμα του είναι απλώς η μορφή του ως «ζώον δίπουν άπτερο».

Η έννοια «καλλιεργημένος» άνθρωπος (για τους λατινογενείς «κουλτουριάρης από το κουλτούρα») είναι πιο μπελαλίδικη έννοια για να εξηγηθεί. Όχι τόσο γιατί δεν συμφωνούν απαξάπαντες ότι οι έννοιες μορφωμένος και καλλιεργημένος δεν είναι έννοιες ταυτόσημες, όσο επειδή υπάρχει διχόνοια για τα ειδικά γνωρίσματα που στοιχειοθετούν τελικά τον καλλιεργημένο άνθρωπο.
Για το θέμα αυτό έχουν διατυπώσει στο παρελθόν πολλοί διανοητές διάφορους ορισμούς , μεταξύ αυτών ο Κλεμανσό, ο Σαρτρ, ο Γκράμσι, ωστόσο κανένας ορισμός  δεν έγινε τελικά καθολικά αποδεκτός , με αποτέλεσμα η δυσκολία οριοθέτησης της έννοιας του καλλιεργημένου, να συνεχίζεται ως τις ημέρες μας.

Μια καλή αρχή θα ήταν ίσως η ετυμολογική προσέγγιση του ορισμού «καλλιεργημένος ή κουλτουριάρης».

Κουλτούρα λοιπόν στα λατινικά σημαίνει καλλιέργεια. Καλλιέργεια του χωραφιού….που βρίσκεται εντός της κρανιακής κάψας. Τι κάνει λοιπόν ο γεωργός στο χωράφι του όταν το καλλιεργεί; Μα, πρώτα πρώτα, το οργώνει. Δηλαδή ξεριζώνει ένα ένα τα αγριόχορτα που υπάρχουν στο χωράφι και ανασκαλεύει την άμμο, για να είναι έτοιμη να υποδεχτεί φρέσκο λίπασμα και σπόρο.
Δεν έχει κανένα απολύτως φετίχ λατρείας των προϋπαρχόντων χόρτων. Ούτε λέει αφού έτσι τα βρήκα, ας τα αφήσω καλύτερα στη θέση τους. Ξεριζώνει τα πάντα, ανακατεύει το χώμα και το «ανοίγει» για νέα φρέσκα πράγματα. Βέβαια αν κάποιο λουλουδάκι που υπάρχει του αρέσει, το αφήνει στη θέση του. Αλλά το αφήνει στη θέση του μόνο αφού πρώτα εγκύψει και το εξετάσει εξονυχιστικά και το βρει όμορφο ή χρήσιμο ο ίδιος . Μετά πάει παραπέρα να ξεριζώσει τα διπλανά. Ξεριζώνει αυτά που «δεν του λένε τίποτα», αυτά για τα οποία αμφιβάλει για τη χρησιμότητα τουςκαι αυτά που θεωρεί βλαβερά ή μαραμένα τα καίει.
Αφού περατώσει το ξεχόρτιασμα ο γεωργός και οργώσει το έδαφος, πάει και φυτεύει τη σπορά!

Άρα, όπως ο γεωργός, έτσι και ο καλλιεργημένος άνθρωπος πρώτα εξετάζει, κρίνει, ανασκαλεύει, ξεριζώνει και μετά οργώνει τα εντός του κρανίου του. Αυτά που του παραδόθηκαν, αυτά που αταβιστικά και ορμέμφυτα κλίνει  να ακολουθήσει, αυτά που του παρουσιάστηκαν ως αξιωματικές θέσεις, μονοπάτια που πρέπει να περπατήσει .

Αυτή είναι και η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ μορφωμένου και καλλιεργημένου ανθρώπου. Ο μορφωμένος «φορτώνει» πάνω σ΄ αυτά που βρήκε , από τα ένστικτά , την οικογένεια, την κοινωνία του, τις δικές του εγκυκλοπαίδειες. Δεν αναιρεί αυτά που προϋπήρχαν και προορίζονταν γι αυτόν. Απλώς τα διαπλάθει και τα ωραιοποιεί, τα στολίζει και τα αμπαλάρει με μόρφωση. Δεν κάνει  σε αντίθεση με τον καλλιεργημένο καμιά τομή, καμιά ρήξη. Είναι συντηρητικός και πολύ βολικός.

Δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι ο καλλιεργημένος άνθρωπος έχει  πιο δύσκολο δρόμο να διαβεί σε σχέση με τον μορφωμένο. Και ότι κατ ' ουσίαν, είναι ένας πολύ ηθικός και γι' αυτό μοναχικός άνθρωπος. Ηθικός όχι για κάποιους έξωθεν λόγους όπως θρησκεία, οικογένεια, σχολείο, αλλά για την ίδια τη βιωματική του εμπειρία για το τί είναι καλό και τί άξίζει σε αυτόν τον κόσμο που τον πλάθει απο το μηδέν. Εκτός κι αν βρει άλλους ομοϊδεάτες στο δρόμο του. Ενώ ο μορφωμένος, δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα , πρώτα να τσεπώσει το φακελάκι διατηρώντας εικονοστάσιο πχ. στο ιατρείο του και μετα να κάνει παρέα σε κάποιον άμορφο άνθρωπο. Η απόσταση μεταξύ τους δεν είναι μεγάλη. Όσα πτυχία και να έχει ο μορφωμένος.

Η Ελλάδα είναι γεμάτη από μορφωμένους ανθρώπους με πάρα πολλά πτυχία!

Τρίτη κατηγορία είναι ο θυμόσοφος άνθρωπος. Αυτός που έχει εμπειρικές γνώσεις αν και ο ίδιος ίσως ακόμη και αγράμματος. Η γνώση του βασίζεται σε προσωπική εμπειρία και η ζωή του δίνει στο τέλος, έτσι που αδιαφορεί συνεχώς για τη θεωρία, ως συνήθως δίκιο.

Δυστυχώς η Ελλάδα είναι γεμάτη από μορφωμένους ανθρώπους ,λίγους θυμόσοφους και σχεδόν καθολου καλλιερημένους. Οι μορφωμένοι άνθρωποι έχουν τελειοποιήσει εντός τους τον μηχανισμό της ψευδούς συνειδήσεως. Αυτόν τον μηχανισμό που λέει ότι αφού είμαι μορφωμένος, άρα υπερέχω και μπορώ να διατυπώσω γνώμη και άποψη για τα πάντα. Ίσως επειδή δυο γενιές πριν όλη χώρα αποτελούνταν από άμορφους ανθρώπους, να λειτουργεί πιο εύκολα σήμερα ο μηχανισμός αυτός. Ο βενζινάς ενόσω γεμίζει το ντεπόζιτο θα σου αναλύσει την προέλευση του κόσμου, ο ιατρός που πήρε φακελάκι θα σου μιλήσει για την σημασία της ορθοδοξίας, ο ταβερνιάρης θα σε συμβουλεύσει για τα CDS και θα σου αναλύσει τα πραγματικά αιτία της οικονομικής κρίσης και της κατάρρευσης των χρηματιστηρίων..

Οι καλλιεργημένοι άνθρωποι βρίσκονται όμως μόνο κατά τύχη. «Τα νυχτολούλουδα εξάλλου είναι σπάνια και χρειάζονται πολύ κοπριά για να φυτρώσουν»

Περί εκλογών

Περι εκλογών ο Λόγος

Οι αστοί τις εξυμνούν ως το απαύγασμα της δημοκρατικής διαδικασίας, οι κομμουνιστές τα μασάνε λίγο γα την σπουδαιότητα αυτού του γεγονότος, με την έννοια ότι, «τα κουκιά είναι μοιρασμένα, όπως και η τράπουλα άλλωστε» και άρα,  τίποτα το ρηξικέλευθο καλό δεν πρόκειται να βγει ως αποτέλεσμα. Ο λόγος για τις βουλευτικές εκλογές. Μιας λοιπόν διανύουμε εκλογική περίοδο, ας θυμηθούμε λίγο  την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία για να πάρουμε μια εικόνα αν όντως είναι μοιρασμένη η τράπουλα ή αν οι κάλπες μπορούν όντως να βγάλουν εκπληκτικά και μη αναμενόμενα αποτελέσματα.

Ισχύων εκλογικός νόμος πδ. 26/2012, ν. 3231/2004, όπως τροποποιήθηκε τον ν. 3636/2008: ”ενισχυμένη αναλογική”

Σύμφωνα με τον ισχύοντα λοιπόν εκλογικό νόμο του πδ. 26/12 σε συνδυασμό με τον νόμο «Σκανδαλίδη» του 2004, σε συνδυασμό με το Ν. 3636/2008 του τότε υπουργού εσωτερικών Παυλόπουλου,  ισχύει το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής όσον αφορά την κατανομή των βουλευτικών εδρών ανάλογα με τα αποτελέσματα που θα πάρουν τα κόμματα στην κάλπη.

Υπολογισμός βουλευτικών εδρών ανά εκλογική περιφέρεια:
Καταρχήν κάθε Νομός είναι μια εκλογική περιφέρεια εκτός απο την Αττική που εχει 5 εκλογικές περιφέρειες και η Θεσσαλονίκη που έχει 2. Πόσους βουλευτές, δηλαδή έδρες , βγάζει κάθε εκλογική περιφέρεια; Ανάλογα με τον πληθυσμό της που διαρείται με το εκλογικό μέτρο. Εκλογικό μέτρο είναι το πηλίκο των δημοτών ανά επικράτεια διά τον αριθμό 288 που είναι ο αριθμός των εκλέξιμων βουλευτών. Δηλαδή  έστω οτι οι ψηφοφόροι-δημότες σ' όλη την επικράτεια είναι 9.000.000. Το εκλογικό μέτρο θα είναι 9.000.000/288= 31.250. Συνεπώς ο αριθμός βουλευτών που θα βγάλει φερ' ειπείν ο νομός Εβρου που έχει 150.000 δημότες, θα είναι 150.000/31.250= 4.

Κατανομή εδρών στα κόμματα:
Με τον εκλογικό νόμο, οι 250 έδρες από τις 300,  κατανέμονται βάσει απλής αναλογικής, οι δε 50 έδρες χαρίζονται στο πρώτο κόμμα.

Ως εκλογικό μέτρο  ορίζεται το πηλίκο της διαίρεσης που πτοκύπτει από το άθροισμα όλων των ψήφων που ξεπέρασαν το 3% : 250. Για να καθοριστεί ο αριθμός των εδρών που θα πάρει το κάθε κόμμα, γίνεται διαίρεση των ψήφων έκαστου συνδυασμού ανά επικράτεια, δια το εκλογικό μέτρο. Οι υπόλοιπες 50 έδρες παραχωρούνται στο πρώτο κόμμα. 

Καταρχήν για να μπει ένας συνδυασμός εντός Βουλής θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον 3% επί των έγκυρων ψήφων. Αν π.χ. ψήφισαν έγκυρα 8.000.000 άτομα, ο ελάχιστος αριθμός ψήφων που πρέπει να λάβει ένα κόμμα για να μπει στη Βουλή είναι 240.000 ψήφοι. Έστω λοιπόν, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 3.000.000 έγκυρους ψήφους ανά επικράτεια, η ΝΔ 2.600.000, το Πασοκ 600.000, η Δημάρ 600.000, το ΚΚΕ 500.000, το Ποτάμι 700.000. Για να βρούμε σε πόσες έδρες αντιστοιχούν οι ψήφοι αυτοί, θα πρέπει σύμφωνα με τα παραπάνω, να διαιρέσουμε τον αριθμό των ψήφων που έλαβε το κόμμα, δια το εκλογικό μέτρο. Αυτό είναι όπως είδαμε πάνω, το πηλίκο όλων των έγκυρων ψήφων όλων των κομμάτων που έλαβαν τουλάχιστον 3%, δια 250 . Άρα, 3.000.000 : (8.000.000: 250)= 93,75 έδρες για το Σύριζα, 81,25 για ΝΔ, 18,75 για πασοκ και δημαρ, 15,62 για ΚΚΕ και 21,87 για το ποτάμι. Επειδή το άθροισμα των ακέραιων αριθμών είναι 246=<250, θα συμπληρωθεί ο αριθμός ανά μια έδρα για κάθε κόμμα με το μεγαλύτερο δεκαδικό αριθμό. Ετσι, μια εδρα επιπλέον θα πάρει το Ποτάμι καταρχάς, απο μια έδρα το πασοκ και δημάρ και μια έδρα για τον Σύριζα. 
Αρα οι έδρες θα κατανεμηθούν ως εξής: Σύριζα 94 έδρες, ΝΔ 81, Πασοκ 19, Δημάρ 19, ΚΚΕ 15, Ποτάμι 22. Επειδή όμως χαρίζονται στο πρώτο κόμμα και 50 έδρες, τελικά ο Σύριζα θα έχει 144 έδρες.

 Συνεπώς θα απέχει από τον αριθμό της απόλυτης πλειοψηφίας των 151 εδρών, ακόμη και με την πριμοδότηση των 50 εδρών. Γίνεται αμέσως αντιληπτή η αναντιστοιχία συσχετισμών μεταξύ της βούλησης του λαού που εκφράζεται στους ψήφους που έλαβε κάθε κόμμα και της κοινονουλευτικής δύναμης τελικά του πρώτου κόμματος.  Ο λόγος είναι η εύρυθμη λειτουργία του κοινοβουλευτιισμού εις βάρος της δημοκρατίας. Τέλος πάντων.

Τώρα, μέσα στον παραπάνω αριθμό των εδρών που έλαβε κάθε κόμμα, θα πρέπει να υπολογιστούν/συμπεριληφθούν και οι βουλευτές επικρατείας.

Κατανομή εδρών επικρατείας

Για αυτές τις 'εδρες, το εκλογικό μέτρο είναι το σύνολο των έγκυρων φήφων δια τον αριθμό 12 που είναι ο αριθμός των βουλευτών επικρατείας. Αρα με 8.000.000 το εκλογικό μέτρο είναι 8.000.000/12= 666.666. Κάθε κόμμα βγάζει τόσους βουλευτές επικρατείας όσο είναι το πηλικο του συνόλου ψήφων που έλαβε δια του ανω εκλογικού μέτρου. Δηλαδη στο πάνω παράδειγμά μας,  ο Σύριζα θα βγάλει 4,5 (3.000.000/666.666), η ΝΔ 3,75, το Πασοκ και Δημάρ από 0,9, το ΚΚΕ 0,75 και το Ποτάμι 1,05. Επειδή οι πάνω ακέραιοι αριθμού υπολοίπονται το 12 που είναι οι βουλευτες επικρατείας, συμπληρώνεται ανάλογα με το μεγαλύτερο δεκαδικό αριθμό , δηλαδή το Πασοκ και η Δημάρ θα βγάλουν απο 1 βουλευτή επικρατείας , το ΚΚΕ 1 και η ΝΔ άλλον 1 επιπλέον και θα έχει 4 συνολικά, όπως ο Σύριζα που θα βγάλει 4 βουλευτές επικρατείας και το Ποτάμι θα έχει 1 βουλευτή επικρατείας.

Κατανομή εδρών ανά εκλογική περιφέρεια. 
Το πόσες έδρες θα πάρει το τάδε ή το δείνα κόμμα , ας πουμε, στο Νομό Εβρου που έχει όπως είδαμε 4 βουλευτικές έδρες, καθορίζεται ανάλογα με το εκλογικό μέτρο που είναι το σύνολο των έγκυρων ψήφων που υπήρχε στον νομό, διά τον αριθμό εδρών. Δηλαδή ο Νομός Εβρου έχει ας πουμε 150.000 δημότες. Εγκυροι ψηφοι 120.000. Αρα το εκλογικό μέτρο είναι 120.000/4=30.000. Αν ο Σύριζα έλαβε στο νομό Εβρου 50.000 εγκυρους ψήφους, η ΝΔ 60.000 και το Ποτάμι 10.000, τότε ο Σύριζα θα λάβει απο τις 4 έδρες του νομού τις 2 (50.000/30.000=1,6), η ΝΔ 2 (60.000/30.000=2) , το Ποτάμι 0 (10.000/30.000=0,3).

 Πολλές φορές,  τα αποτέλεσμα των εκλογών  είναι για ορισμένους γνωστά πριν καν αυτές γίνουν. Καλή ψήφο!

Ο ορισμός της ευτυχίας εντοπίζεται σ'ένα κενό. Οχι οπως λεμε ενα κενό σχημα λόγου, αλλα σ' ενα πραγματικο κενό και μάλιστα σ' ενα αρνητικο κενό. Σ' ενα gap. Σ'ενα κενό μεταξύ του "θέλω" και του "έχω". Οσο μεγαλύτερο ειναι το κενό μεταξυ αυτων των δυο συνιστωσων, τόσο μεγαλύτερη η δυστυχία του ανθρωπου. Και όλα τα αλλα περι πνευματικων αξιων και της δι ' αυτων απορρεουσας ευτυχιας, ειναι χριστινακα crap. Tο κενό και η δυστυχία τελούν σε αναλογική σχεση μεταξυ τους. Οσο μεγαλυτερο το κενο, τοσο μεγαλυτερη η δυστυχια.Το " θέλω" δεν ειναι απαραιτητα να ειναι παντα υλικής υπόστασης δηλ. να αφορα χρηματα, αλλα ως συνηθως και σε τελική ανάλυση όπως ελεγε ο Καρολος, αφορα πάντα το χρήμα. Ακόμα και η πατριδα πχ., ως το υπερτατο αυλο αγαθο, ειναι εν τελει αθροισμα οικοπεδων, εχον σχεση με χρηματα. Ενιγιουει. Μπορει βεβαια το "θελω" ας πουμε, να ειναι το ξαναντωμαμα με εναν παλιο φιλο, να τα ξαναφτιαξω με την πρωην μου, να ξαναδω τον χαμενο αδερφο μου αλλα στο 99,9 % των περιπτωσεων ,θα εχει αμεσα ή έμμεσα σχεση με χρηματα κι ας αποσκοπει εμφανως σε σκοπο μη χρηματικό οπως τα παραπανω παραδειγματα, που εκλπηρωνονται με χρημα πιο ευκολα. Αφου ας πουμε αν εχω χρηματα, θα τρεξει να με βρει η πρωην μου απο μονη της και ο αδερφος μου θα βαλει την Νικολουλη να με βρει παση θυσια.
 

Το θεμα ειναι οτι, στην επιστημη ειναι δεδομενη η αυξητικη σχεση του "θελω" με το επιπεδο καλλιεργειας, παιδειας, γνωσης του ανθρωπου. Με αλλα λογια, οσο πιο μορφωμενος καποιος, τοσο περισσοτερα τα "θελω " και οι απαιτησεις του.
Η εξελικτικη προεια του ανθρωπου στο διαβα των χιλιετιων, χαρακτηριζεται απο μια συνεχης αλλιεργεια, παιδεια, γνωση. Αρα συμφωνα με τα παραπανω, αναγκαια ειναι και η αυξηση και η πληθυνση των "θελω" του. Τα "θελω" μπορει να μην σταματουν ποτε αφου δεν σταματα η ιστορικη εξελιξη και η συνυφασμενη μαυτην καλλιεργεια του ανθρωπου, σταματουν ομως τα "εχω" του. Δοτι ο μεγιστος αριθμος ισης κατανομης των "εχω' σ ενα κλειστο κυκλωμα οπως ειναι η γη μ αυτο το κοινωνικο συστημα, εχει φτασει και ξεπερασει το πικ του και πηρε ηδη την κατιουσα. Αποτελεσμα: Στο μελλον ολο και περισσοτεροι ανθρωποι καλλιεργημενοι με πολλα "θελω", θα τελουν σε αναντιστοιχια με τα "εχω" τους και θα ειναι πιο δυστυχισμενοι. Επιμυθιον της ολης ιστοριας: Μεινετε οσο μπορειτε πιο αγραμματοι για να εχετε λιγοτερα "θελω" και γι αυτο να μην επιθμειτε τα "εχω". Αλλιως , φτιαξτε ενα αλλο κοινωνικο-οικονομικο συστημα .

Η σύμβαση με προστατευτική ενέργεια υπέρ τρίτου

Η θεμελιώδης για το ενοχικό δίκαιο αρχή της σχετικότητας των ευθυνών,  είναι εκείνη που κατ’ εξοχήν διέπει και χαρακτηρίζει το ενοχικό δικαϊκό σύστημα όλων των δυτικών χωρών και προτάσσει το αξίωμα, η νομική ενέργεια (ευθύνη ή οφειλή) που γεννάται από μια ενοχική σχέση, να δεσμεύει και να ωφελεί κατά κανόνα μόνο τα συμβαλλόμενα στην ενοχική σχέση μέρη και όχι τρίτους μη μετέχοντα σ’ αυτήν.

Εξαίρεση σ’ αυτόν τον κανόνα υπάρχει πχ. στις συμβάσεις υπέρ τρίτων, όπου τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν στην επίδραση της νομικής ενέργειας από την  μεταξύ τους σύμβαση προς όφελός τρίτου μη μετέχων σ αυτήν (ΑΚ 411). Σ’ αυτήν την περίπτωση,  ο τρίτος αποκτά πρωτογενώς την αξίωση να απατήσει την εκπλήρωση της παροχής στο πρόσωπό του απευθείας από τον έτερο συμβαλλόμενο -οφειλέτη, αν και ο ίδιος ως τρίτος δεν ήταν ποτέ συμβαλλόμενος του. Στο μέτρο αυτό υπάρχει διάρρηξη του inter –partes θεσμού.

Σε επίπεδο όμως δευτερογενών υποχρεώσεων (πχ. αποζημίωση τρίτου λόγω παραβίασης παρεπόμενων υποχρεώσεων του οφειλέτη από την συμβατική σχέση, ο νομοθέτης δεν θέσπισε κανόνες δικαίου που να ρυθμίζουν άμεσα ή έμμεσα τυχόν αξιώσεις τρίτου, και η νομολογία σιώπησε παραπέμποντας στις διατάξεις περί αδικοπρακτικής ευθύνης, αποκλείοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον τρίτο από την απολαβή ενδεχόμενων συμβατικών αξιώσεων έναντι του ζημιωτή- οφειλέτη.

Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό περί τίνος ο λόγος, ας τεθεί η παρακάτω φαντασιακή (για την ελληνική πραγματικότητα, αλλά πραγματική για τη Γερμανία) υπόθεση:

Γυναίκα μεταβαίνει σε γυναικολόγο για να τοποθετηθεί κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης ενδομήτριο αντισυλληπτικό σπείραμα.

Ο ιατρός το τοποθετεί, πλην το κάνει αμελώς παραβαίνοντας έτσι τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και εφαρμογής με αποτέλεσμα η γυναίκα να μείνει έγκυος και ο άντρας να οφείλει διατροφή για το τέκνο. Ερώτηση: Ο άντρας θέλει να στραφεί αστικώς κατά του ιατρού (οι ποινικές ευθύνες δεν ενδιαφέρουν εδώ), μπορεί;

Αξίωση για αποζημίωση από συμβατικές ενοχές δεν υφίστανται εν προκειμένω, δεδομένου ότι ο άντρας δεν συνεβλήθη ποτέ με τον ιατρό. Επίσης δεν υπάρχουν και αξιώσεις εξ αδικοπραξίας, δεδομένου ότι ο ιατρός ουδέποτε προσέβαλλε έννομο προστατευόμενο αγαθό του αντρός.

Σύμφωνα λοιπόν  με τα ισχύοντα, ο άντρας δεν έχει αξίωση αποζημίωσης κατά του ιατρού για την πλημμελή παροχή ιατρικών υπηρεσιών.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο και στην Γερμανία. Εκεί το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο (BGH NJW 2007 989)  έκρινε ότι ο άντρας έχει αξίωση αποζημίωσης από τον ιατρό και μάλιστα απευθείας στο πρόσωπό του.

Ο θεσμός της σύμβασης με προστατευτική ενέργεια υπέρ τρίτου (Vertrag mit Schutzwirkung zugunsten Dritter), είναι κατασκεύασμα της γερμανικής νομολογίας εδώ και πολλά χρόνια , ερχόμενο να «εξοπλίσει με αστικές αξιώσεις σε δευτερογενές επίπεδο»  υπό συγκεκριμένες περιπτώσεις και μόνο συγκεκριμένους τρίτους,  οι οποίοι αν και δεν είναι συμβατικά μέρη έχουν ωστόσο στενή σχέση με τη συμβατική σχέση άλλων, με αποτέλεσμα να δύνανται να αξιώσουν στο πρόσωπό τους αν όχι πρωτογενείς υποχρεώσεις , όπως την εκπλήρωση της παροχής, τουλάχιστον δευτερογενείς υποχρεώσεις όπως πχ αποζημίωση εκ της μη προσήκουσας εκπλήρωσης της παροχής. Στην τελευταία πάντως νομοθετική ρύθμιση του γερμ ΑΚ , ο εν λόγω θεσμός βρήκε επιτέλους το έρεισμά του στο άρθ. 311 γερμ ΑΚ.

Προϋποθέσεις υπαγωγής του τρίτου στον εν λόγω θεσμό :

Η γερμανική νομολογία (BGH) έχει ορίσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις , σε πλήρωση των οποίων  ο τρίτος δικαιούται να αξιώσει απευθείας αποζημίωση από ενδοσυμβατική ευθύνη (αν και ο ίδιος ποτέ μέρος μια σύμβασης) κατά του οφειλέτη της ενοχικής σχέσης. Αυτές είναι:

α) ο τρίτος να έχει στενή  σχέση με τον δανειστή της αξίωσης. (κλασικό παράδειγμα είναι τα τέκνα που ζούνε με τους γονείς , ο εργαζόμενος σε εργοστάσιο του εργοδότη κλπ. στις οποίες υπάρχει πάντα στενή σχέση μεταξύ δανειστή και τρίτου,)

β) στενή σχέση του τρίτου με την σκοπούμενη παροχή. Ο τρίτος θα πρέπει να έρχεται ή να βρίσκεται σε στενή σχέση με τον απολαμβανόμενο/ επιδιωκόμενο σκοπό/όφελος της πρωτογενούς παροχής της ενδοσυμβατικής σχέσης (πχ. σπιτονοικοκύρης επισκευάζει τις σπασμένες σκάλες του σπιτιού όχι μόνο για το συμβατικό μέρος- μισθωτή του , αλλά και για το παιδί του μισθωτή που ζει στο ίδιο σπίτι).

γ) το δικαιολογημένο συμφέρον του δανειστή στην προστασία του τρίτου και η εξ’ αρχής αντικειμενική διαγνωστικότητα αυτού του συμφέροντος από τον οφειλέτη της ενοχής και

δ) ο τρίτος θα πρέπει να μην έχει δική του αξίωση κατά του οφειλέτη. (βλ παράδειγμα πάνω όπου ο άντρας δεν έχει δική του αξίωση κατά του ιατρού).

Σε περίπτωση που πληρούνται οι πάνω προϋποθέσεις η γερμ. Νομολογία αξιώνει απευθείας στον τρίτο αποζημίωση από ενδοσυμβατική ενοχή από τον οφειλέτη της παροχής, αν και ο ίδιος ως τρίτος δεν συνεβλήθη ποτέ με τον οφειλέτη.

Δημήτρης Δημητριάδης

Δικηγόρος & Rechtsanwalt

Η διαταγή ποινής

Η διαταγή ποινής

Όλοι γνωρίζουμε τη διαταγή πληρωμής στις αστικές διαφορές. Σου χρωστάει κάποιος λεφτά κι αν έχεις στα χέρια σου τα ντοκουμέντα από τα οποία αποδεικνύεται η αξίωσή σου, πας και αιτείσαι στο αρμόδιο δικαστήριο την έκδοση αυτής της διαταγής που δεν είναι ακριβώς απόφαση αλλά διαταγή του δικαστή που μπορεί να γίνει απόφαση. Συνεπώς ούτε συζητήσεις στο ακροατήριο απαιτούνται, ούτε αναβολές προβλέπονται, ούτε τα βάσανα μιας τακτικής διαδικασίας υπό μορφή κωμειδύλλιου θα υποστεί ο δανειστής. Βάζει ο Δικαστής την τζίφρα του πάνω σε ένα προσυντεταγμένο από το δικηγόρο έγγραφο, και έχει ο δανειστής την πολιτειακή επικύρωση της αξίωσής σου, δηλ. έναν εκτελεστό τίτλο, με τον οποίο πάει και κυνηγά μετά τον οφειλέτη του (και ο θεός βοηθός κατά την αναγκαστική εκτέλεση).  Όλα βέβαια αυτά υπό την προϋπόθεση ότι, δεν θα το παίξει δύσκολος ο οφειλέτης του κι αρχίσει τα τερτίπια των ανακοπών κατά του τίτλου, της κατάσχεσης κλπ.

Αν μεταφέρουμε τώρα αυτή την ιδέα της διαταγής πληρωμής και στην ποινική δικονομία, τότε έχουμε την λεγόμενη διαταγή ποινής! Σε αμφότερες περιπτώσεις δεν κρίνεται από το δικαστήριο η ουσιαστική βασιμότητα της αιτούμενης χρηματικής απαίτησης/ η ουσιαστική βασιμότητας της αποδιδόμενης κατηγορίας.

Δεν πρόκειται για φαντασιακό τέχνασμα του γράφοντος, ούτε για έναν ουτοπικό εφεύρημα της ποινικής δικαιοσύνης. Πρόκειται για θεσμοθετημένη πρακτική και νομοθετημένη διαδικασίας της ποινικής δικονομίας στη Γερμανία.

ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΠΟΙΝΗΣ

Η κυρίαρχη ιδέα του Strafbefehl όπως λέγεται γερμανιστί η διαταγή ποινής, είναι αυτή της διαταγής πληρωμής στις αστικές υποθέσεις. Έτσι και σ αυτήν την διαταγή, απαλλάσσεται η δικαιοσύνη από χρόνο και κόπο, αφού δεν χρειάζεται να γίνει ακροαματική διαδικασία, δεν χρειάζεται να κλητευθεί στο ακροατήριο ο κατηγορούμενος, δεν είναι απαραίτητο να εισακουστεί, δεν εκδίδεται δικαστική απόφαση, μειώνονται τα έξοδα και ο φόρτος εργασίας της πολιτειακής δικαιοδοσίας. Με λίγα λόγια αποσκοπείται η αποσυμφόρηση των βασανισμένων δικαστών.

Τα οφέλη για τον κατηγορούμενο είναι τα εξής. Δεν  χρειάζεται να εμφανιστεί στον δικαστή, δεν επιφορτίζεται με έξοδα υπεράσπισης του, δεν «λερώνεται» η εικόνα του στο κοινό όπως σε μια δημόσια συνεδρίαση.

Η διαταγή ποινής συνιστά προσωρινή απόφαση, τελούσα υπό αναβλητική ισχύ δεδικασμένου αν δεν ασκηθεί εναντίον της ανακοπή. Όπως και στην διαταγή πληρωμής. Αν ασκηθεί ανακοπή από τον κατηγορούμενο, τότε εισερχόμαστε στη γνωστή διαδικασία της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον ποινικού δικαστηρίου. Έτσι δεν θίγεται κατ’ αυτήν τη διαδικασία μεταξύ άλλων και το άρθρο 6 ΕΣΔΑ περί δικαιώματος υπεράσπισης του κατηγορουμένου, αφού είναι « στο χέρι του» υποβάλλοντας ανακοπή, να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίου και να προσέλθει σε φυσικό δικαστή. Η διαφορά της διαταγής ποινής με την γνωστή και κανονική ακροαματική διαδικασία σε ποινικό δικαστήριο συνίσταται κυρίως στο ότι, η πρώτη έχει ως διαγνωστική βάση μόνο τα προσκομιζόμενα από την διωκτική αρχή, την εισαγγελία, έγγραφα (όπως και στη διαταγή πληρωμής), από τα οποία ο δικαστής θα διαγνώσει τυχόν διάπραξη εγκλήματος και θα εκδόσει την αιτούμενη από την εισαγγελία διαταγή ποινής.

Η διαταγή ποινής βρίσκεται νομοθετημένη στα άρθρα 407 επ. της γερμ. ΠοινΔικ.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

Απαραίτητη τυπική προϋπόθεση για να εκδοθεί η διαταγή ποινής είναι η συμφωνία περί έκδοσης αυτής μεταξύ εισαγγελίας και αρμόδιου δικαστή αφού χωρίς δικαστή δεν υπάρχει δίκαιο και χωρίς αιτούντα δεν υπάρχει δικαστής (nullo actore, nullus iudex). 

Η διαταγή ποινής δεν εκδίδεται σε καμία περίπτωση για κακουργήματα για τα οποία πρέπει να τηρηθεί απαραιτήτως η πεπατημένη της ακροαματικής διαδικασίας. Επίσης δεν εφαρμόζεται και στις περιπτώσει όπου κατηγορούμενος είναι ανήλικος κατά το χρόνο διάπραξης του εγκλήματος, όπως επίσης δεν εκδίδεται σε βάρος κατηγορουμένων που είναι πλέον αγνώστου διαμονής αφού δεν μπορεί να επιδοθεί.

Σύμφωνα με το άρθ. 407 ΚΠΔ, η εισαγγελία δύναται εφόσον από την προκαταρκτική εξέταση προέκυψαν επαρκείς ενδείξεις κατά του υπόπτου, να υποβάλλει ενώπιον του Πταισματοδικείου ή Μονομελούς Πλημμελειοδικείου έγγραφη αίτηση έκδοσης της διαταγής ποινής για τα φερόμενα διαπραχθέντα πταίσματα ή πλημμελήματα. Η αίτηση αυτή της εισαγγελίας επέχει θέση άσκησης ποινικής δίωξης και μετατρέπει τον ύποπτο σε κατηγορούμενο

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η αίτηση διαταγής ποινής επέχει όπως ελέχθη θέση άσκησης ποινικής δίωξης εκ μέρους της εισαγγελίας. Συνεπώς πρέπει να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες και για την άσκηση της «κοινής» ποινικής δίωξης.  Θα πρέπει συνεπώς να υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ενοχής του κατηγορουμένου, να μην προκύπτει από πουθενά ότι αίρεται το άδικο ή ο καταλογισμός της πράξης του κατηγορουμένου  συν, από το αποτέλεσμα της πραγματοποιηθείσας προκαταρκτικής εξέτασης να προκύπτει αβίαστα κατά τη γνώμη του εισαγγελέα, ότι δεν είναι αναγκαία η διενέργεια ακροαματικής διαδικασίας για να αποδειχτεί η ενοχή του κατηγορουμένου. Δηλαδή να υπάρχουν ατράνταχτα έγγραφα στοιχεία εις βάρος του (μαρτυρικές καταθέσεις, έκθεση σύλληψης, ενδεχόμενη απολογία του κατά την προκαταρκτική διαδικασία, κατάθεση αστυνομικών οργάνων) , που κατά την κρίση της εισαγγελίας δεν δύναται να αποδυναμωθούν ενώπιον του δικαστηρίου.

Υπό αυτά τα πραγματικά περιστατικά, η διωκτική αρχή δύναται να αιτηθεί στο δικαστήριο την έκδοση της διαταγής ποινής εις βάρος του υπόπτου/ κατηγορουμένου.

ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΣ

Ο γερμανικός κώδικας καθορίζει στο άρθ. 407 παρ. 2 ΚΠΔ τις έννομες συνέπειες, οι οποίες αναφέρονται εκεί  αποκλειστικά και υπαλλακτικώς. Δύναται λοιπόν ο δικαστής να διατάξει στον κατηγορούμενο χρηματική ποινή ή πρόστιμο (Geldstrafe), να διατάξει προειδοποίηση υπό την αίρεση της αυτοδίκαιης επιβολής χρηματικής ποινής σε περίπτωση επανάληψης/ νέας τέλεσης (Verwarnung mit Strafvorbehalt), να διατάξει παρεπόμενες ποινές όπως ανάκληση άδειας οδήγησης, αφαίρεση διπλώματος οδήγησης για χρονικό διάστημα.

Επιπλέον, αν και δεν εφαρμόζεται συχνά στην πράξη , ο δικαστής δύναται με αυτόν τον μηχανισμό της διαταγής ποινής, να διατάξει και φυλάκιση του κατηγορουμένου έως 1 έτος υπό αναστολή εκτέλεσης της, εφόσον ο κατηγορούμενος είχε συνήγορο υπεράσπισης κατά την προκαταρκτική διαδικασία.

Αφού μελετήσει ο δικαστής την αίτηση της εισαγγελίας και τα συνπροσκομισθέντα έγγραφα, εκδίδει κατά κανόνα την αιτούμενη διαταγή ποινής. Μπορεί φυσικά να την απορρίψει αν κρίνει παραδείγματος χάρη ότι, δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ενοχής, δεν υφίσταται άδικη, καταλογιστέα πράξη ή αν θέλει να σχηματίσει γνώμη από την φυσική παρουσία του κατηγορούμενου ενώπιον του, οπότε διατάσσει την εισαγωγή της υπόθεσης σε τακτική δικάσιμο (Eröffnungsbeschluss).  Αν πάλι συμφωνεί με την αίτηση του Εισαγγελέα, εκδίδει τη διαταγή ποινής η οποία κατόπιν επιδίδεται στον κατηγορούμενο.

ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΟΙΝΗΣ

Μετά την έκδοση της διαταγής ποινής ο κατηγορούμενος έχει προθεσμία 2 βδομάδων από την επίδοση της σ’ αυτόν, να την ανακόψει. Η ανακοπή (Einspruch) που δεν χρειάζεται να είναι τεκμηριωμένη, κατατίθεται σύμφωνα με το άρθρο 410 γερμ ΚΠΔ στο εκδώσαν τη διαταγή δικαστήριο.

Σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος παραλείψει εντός της προθεσμίας την άσκηση ανακοπής, τότε η διαταγή αποκτά ισχύ δεδικασμένου και άρα μετά την προθεσμία δεν χωρεί έφεση ή αναίρεση κατά της διαταγής.

Σε περίπτωση που ασκηθεί εμπρόθεσμα ανακοπή, τότε ορίζεται από το δικαστήριο δικάσιμος κατά την οποία η υπόθεση εισέρχεται πλέον στη γνωστή διαδικασία της ακροαματικής διενέργειας. Η εισαγωγή σε τακτική δικάσιμο επέχει θέση κλήτευσης του κατηγορουμένου.

Όταν και εφόσον πραγματοποιηθεί εν συνεχεία η συζήτηση της υπόθεσης, η απόφαση που δημοσιεύει το δικαστήριο αποφαίνεται μόνο περί ενοχής ή μη του κατηγορουμένου κι όχι περί αποδοχής της ανακοπής ή εξάλειψης της διαταγής ποινής.  Αυτή δεν αναφέρεται καθόλου στην  απόφαση.

Οι παραλληλισμοί μεταξύ της διαταγής πληρωμής και της διαταγής ποινής όσον αφορά τη διαδικασία αλλά και τους  κοινούς σκοπούς που αμφότεροι υπηρετούν, είναι πρόδηλοι. Όπως οι διαταγές πληρωμής στις αστικές διαφορές έχουν καταλάβει πλέον ένα τεράστιο μερίδιο στην δικαστική επίλυση των διαφορών, έτσι και η διαταγή ποινής καταλαμβάνει ένα όχι ευκαταφρόνητο μερίδιο ενασχόλησης του γερμανικού ποινικού μηχανισμού, δεδομένου ότι η διαταγή ποινής εφαρμόζεται κατά κόρον σε «μαζικά» εγκλήματα  όπως πχ . μικροκλοπές , φθορά ξένης περιουσίας κλπ.

Ανεξάρτητα με την όποια δογματική επιφύλαξη προσεγγίσει κανείς τον εν λόγω θεσμό, συμβάλει πάντως αναντίρρητα στις αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και στον μετριασμό των δικαστικών εξόδων απ΄ όλους τους εμπλεκόμενους και διαδίκους σε αντίστοιχη ποινική δίκη .

Αλήθεια ίσον λογική.

Αλήθεια ίσον λογική. Αλήθεια είναι αυτό που δεν ξεχνιέται. Τόσο απλή και τόσο όμορφη σαν σου φανερωθεί. Την έχεις και την καμαρώνεις. Έρχεται να σε αγαλλιάσει, έρχεται για να σε χαροποιήσει, έρχεται για να σε αποζημιώσει για τον κόπο που έκανες να την βρεις. Προσφέρεται ως κεκτημένο σου για να τη γευτείς! Θέλει όμως πολύ ψάξιμο η πουτάνα. Έκτός κι αν σου έρθει από μόνη της. Έτσι, επειδή είναι καπριτσόζα και, που και που, συστήνεται από μόνη της σε κάποιον που της γυάλισε το μάτι. Είναι σα μια κουβέρτα ζεστή και μαλακή, που θα σκεπάσει το κουρνιασμένο από τον κόπο σώμα και το κουρασμένο από τη σκέψη νου σου. Θα σε κάνει να νιώσεις πλήρης και γεμάτος και θα σου ψιθυρίσει στο αυτί «να, αυτή είναι η εξήγηση». Μετά θα φύγει . Θα χαθεί ξαφνικά απο κοντά σου. Όπως ξαφνικά ήρθε να σε βρεί. Και συ θα αρχίσεις να την ψάχνεις σε νέα μονοπάτια, σε νέους λαβυρινθους του νου.
Δεν θα σε θωρακίσει για το επόμενο ταξίδι. Δεν θα σου αφήσει συντεταγμένες που να την βρεις. Με πυξίδα το ασυνείδητο πάθος σου γι αυτήν και χάρτη μόνο τη λογική. Μόνο με τη λογική βρίσκεις την αλήθεια. Αλλιώς δεν την βρίσκεις με τίποτα λέμε. Όσα ευχέλαια και δεήσεις και να κάνεις. Η λογική είναι μια , και ο μόνος ασφαλής συνοδοιπόρος του ταξιδιού σου. Δεν υπάρχει προσωπική λογική, δικιά μου, δικιά σου, του άλλου. Υπάρχει μόνο μια που ισχύει για όλους. Ο Χέγκελ την αποκαλουσε παγκόσμιο πνέυμα. Είναι κοινό κτήμα όλων των ανθρώπων. Είναι ένας ανεξίτιλος παγκόσμιος χάρτης. Ένα GPS που προυπήρχε του ανθρώπου, που υπάρχει από τότε που υπάρχει άνθρωπος. Όποιος μιλάει για προσωπική λογική, δεν έχει ο ίδιος καμιά λογική. Τράβα λοιπόν και πάνε να την βρεις την αλήθεια. Ο δρόμος δεν θα ναι εύκολος. Γεμάτος φίδια και τέρατα θα ναι. Θα τον διαβείς μέσα από ατραπούς και δύσβατα μονοπάτια. Τσουκνίδες θα σε πληγώνουν τα πόδια όταν θα περπατάς. Θα ‘ ναι θηρία έτοιμα να χιμήξουν και να σε κατασπαράξουν. Υπό μορφή ανθρωποειδών θα εμφανιστούν μπροστά σου. Ελλιποβαρών κατά το νου, κομπλεξικών κατά τον ψυχισμό, δογματικών και ιδεοληπτικών κατά τη συνήθεια θα ναι. Γι' αυτούς η ύπαρξη και η ουσία είναι ένα και το αυτό, ή μάλλον, η ουσία κολλάει σαν βδέλλα πάνω στην μορφή τους απο γεννισιμιού τους. Κάνουν μία έτσι με το χέρι, και ξεσκίζουν πχ. τον Σαρτρ ή τον Καμύ λες και είναι ενοχλητικές μύγες που ταράσσουν την ηρεμία της μίζερης ύπαρξης τους. Δεν γνωρίζουν από άνθρωπο. Γνωρίζουν μόνο από φυλές. Και απο κοινές συνήθειες (έθιμα). Ετσι τα βρήκαν μπροστά τους, έτσι τα διαιωνίζουν αταβιστικά σαν τα σκυλιά τoυ Παβλόφ. Και ουαί κι αλίμονο, όποιος χορεύει εκτός ρυθμού. Θα ναι αυτοί στο δρόμο σου που δεν μπορούν να κρατήσουν τον υπαρξιακό τους ίλιγγο για πάρτι τους, που τον μεταφέρουν σαν μεταπράτες της κακιάς ώρας, σαν μπακάληδες σε ανατολίτικο παζάρι, για να πωλήσουν τη δυστυχία τους και να ελαφρύνουν έτσι για λίγο τη μαυρισμένη ψυχή τους. Θα ναι αυτοί που πάσχουν απο συναισθηματική ακράτεια και διαθέτουν λίγη λογική. Σκόπελοι αυτοί όλοι στο δρόμο σου θα ναι, έτοιμοι να σε φάνε επειδή δεν είναι οι ίδιοι εις θέσιν να ομορφαίνουν τίποτα. Ούτε τον κόσμο τους, ούτε τους συνανθρώπους τους. Άρα δεν θέλουν ούτε εσύ να δημιουργήσεις και να ομορφαίνεις. Και δεν θέλουν να ακουσουν για λογική. Τη θεωρούν εμπόδιο για την διαιώνιση της δυστυχισμένης ύπαρξή τους. Επειδή δεν τους αφήνει λέει να αράξουν ήσυχα μέσα στη μαυρίλα τους.
Όλους αυτούς θα αντικρίζεις αλλά μην τους φοβηθείς. Και μην αφήσεις να σε κάνουν όπως τα μούτρα τους. Προχώρα χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν κωλώσεις, την έκατσες. "Η δυστυχία μου είναι ο άλλος" έλεγε ο Σάρτρ και σίγουρα αυτούς είχε κατα νου. Θα γίνεις σαν κι αυτούς. Αν προχωρήσεις όμως, ξέρεις ότι θα αγαλλιάσεις όταν σου αποκαλυφθεί για μια στιγμή η αλήθεια με το πονηρό βλέμα της και θα σου προσφέρει τη γνώσης της. Θα βάλει το θεό μέσα σου. Θα σε ενθουσιάσει δηλαδή. Μήπως τελικά η αλήθεια είναι ο ίδιος ο θεός όπως λέει και η βίβλος (« εν αρχή είναι ο λόγος»); Αν ναι, όλοι σχεδόν οι χριστιανοί , ως εχθροί κάθε λογικής και άρα της αλήθειας, απέχουν έτη φωτός από το θεό. Αν όχι, τι είναι αυτή η γλύκα που νιώθεις όταν την αντικρίζεις; Από πού έρχεται; Είναι απλώς μια έκκριση ορμονών του σώματος; Είναι η αυτοϊκανοποίηση ότι έκανες ένα βήματακι για να ξελασπώσεις από τον οχετό όπου συναγελάζονται οι μονοδιάστατοι μαζάνθρωποι του Μαρκούζε; ή μήπως τελικά ειναι αυτο που αποκαλούσε ο Χεγκελ στη "φαινομενολογία του πνευματος", η εκφανση του παγκόσμιου πνευματος σ αυτον που μπορεσε να αντικρύσει τη λογική εστω και για ενα κλασμα του δευτερολεπτου;
Λεει ο Χεγκελ οτι, ο,τι συμβαινει στην παγκόσμια ιστορία απο τη γέννηση του συμπαντος μεχρι ετούτη την ωρα που γραφω αυτο το αρθρο, δεν ειναι τιποτε αλλα παρα η εκφανση του παγκόσμιου πνευματος που ειναι η λογική. Και ο κόσμος κινείται πάντα σε μια διαλεκτική σχεση οπου το αξιωμα "θεση-αντιθεση -σύνθεση" δεν ειναι παρα το προτσες με το οποιο φανερωνεται το πνευμα, δηλ. η λογική, δηλ. ο Θεός. Μπορεί πχ ενα  στιγμιότυπο της αντιθεσης, πχ. το τριτο  Ραιχ , να ειναι το μεγιστο κακο αν παρατηρηθεί μόνο του, είναι όμως καλό αν τεθεί σε μια διαλεκτική σχέση με το παγκόσμιο πνεύμα. Την ίδια σκέψη κάνει και με την "Αγια Τριάδα" στην Καινή Διαθήκη. Όπου ο Θεός ειναι η θέση (το άορατο , απόλυτο , παγκόσμιο πνεύμα), και ο Χριστός (ως αντικείμενο νοούμενο που εμφαίνεται  ως ύλη στον κόσμο) ειναι η "αντίθεση" του. Ενώ λοιπόν δεν ειναι το ίδιο,  ωστόσο ο ένας συνυπάρχει στον άλλο, τον περιλαμβανει, και τον εξυψώνει. Τη στιγμή που ο Χριστός (ως ύλη νοούμενος εν τω κόσμω) αντικρύζει και ανγνωρίζει το Θεό δηλ. το πνευμα, που ειναι ο ίδιος αφου τον περιέχει αν και είναι μόνο η έκφανσή του, τότε η 'υλη αντικρύζει τρόπον τινά το πνέυμα (Άγιο Πνευμα). Είναι η στιγμη που η φύση αναγνωρίζει τον εαυτό της ως έκφανση του πνευματος  και ταυτίζεται μ αυτο.Ειναι η στιγμή της αλήθειας! Ισως αυτός να ειναι και λόγος της χαράς μας οταν κατακτούμαι για ενα λεπτο την αλήθεια. Ισως να αντικρύζουμε εκείνη τη στιγμη το παγκόσμιο πνευμα. Να είμαστε σε αρμοσνία μαζί του.
Τα πάντα λοιπον έχουν τη λογική τους δηλ. την αλήθεια τους. Θα την βρω τη λύση! Ακόμα και σ αυτά που λέμε ότι δεν υπάρχει λογική. Είναι αυτά που εννοούσε ο Αριστοτέλης όταν μιλούσε για τα μεταφυσικά. Δηλαδή αυτά, που δεν μπορούσε να τα εξηγήσει ακόμα όσο ζούσε. Σήμερα αν ζούσε , θα ήταν άλλα τα μεταφυσικά του. Σαφώς λιγότερα! Όσο υπάρχει ανθρωπότητα, μικραίνει το πεδίο των μεταφυσικών.  Καιίσως  σε ενα πολύ μακρινό μελλον , ο ανθρωπος να κινέιται μονο στο χώρο τς φιλοσοφίας, της τέχνης . Για να βρίσκεται οσο το δυνατόν πιο κοντα στην αλήθεια. Στη λογική. Στο παγκόσμιο πνευμα. Η αλήθεια είναι η μεγαλύτερη μαγεία που θα μπορούσε να υπάρξει για τον άνθρωπο!